راه عبور از تحریم از تیانجین می‌گذرد

سازمان همکاری شانگهای که متشکل از کشورهای مهمی مانند چین، روسیه، هند، پاکستان، و کشورهای آسیای میانه است، ظرفیت بسیار بالایی برای همکاری‌های اقتصادی و تجاری دارد. عضویت ایران در این سازمان از سال ۲۰۲۳، افق‌های جدیدی را برای توسعه روابط تجاری و اقتصادی کشور باز کرده است. گزارش‌ها نشان می‌دهد که حجم تجارت ایران با اعضای سازمان همکاری شانگهای در بازه زمانی مارس ۲۰۲۳ تا ژانویه ۲۰۲۴ حدود ۳۷.۱ میلیارد دلار بوده که رشدی ۵.۵ درصدی را نسبت به سال‌های گذشته تجربه کرده است.این افزایش نشان‌دهنده تمایل ایران و اعضای سازمان برای گسترش تبادلات تجاری، سرمایه‌گذاری مشترک و بهره‌گیری از ظرفیت‌های اقتصادی متقابل است. با توجه به تحریم‌های غربی که بازارهای سنتی ایران را محدود کرده، استفاده از ظرفیت‌های اقتصادی این سازمان می‌تواند نقش مهمی در حفظ و افزایش صادرات نفت و کالاهای غیرنفتی ایران داشته باشد.سخنگوی وزارت امور خارجه چین دیروز دوشنبه اعلام کرد که چین آمادگی دارد از نشست وزرای خارجه کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای به عنوان فرصتی برای تضمین موفقیت کامل اجلاس سران تیانجین بهره‌برداری کند. چین که ریاست دوره‌ای این سازمان را برای سال‌های ۲۰۲۴ تا ۲۰۲۵ بر عهده دارد، قصد دارد با برگزاری این اجلاس که پاییز امسال در تیانجین برگزار می‌شود، گام‌های مهمی در جهت تحکیم همکاری‌ها بردارد.وزیر خارجه چین، وانگ یی، ریاست این نشست را بر عهده خواهد داشت وسخنگوی چین تاکید کرد که این نشست فرصتی برای توافق بیشتر میان اعضا و اتخاذ تدابیر همکاری گسترده‌تر است تا سازمان همکاری شانگهای به مرحله جدیدی از توسعه با کیفیت بالا وارد شود.

یکی از مهم‌ترین محورهای گفتگو در نشست امروز، گسترش همکاری‌های اقتصادی در حوزه انرژی، تجارت، فناوری و زیرساخت‌های ترانزیتی است. چین که بزرگ‌ترین واردکننده نفت ایران است، سهمی حدود ۹۰ درصد از صادرات نفت کشور را در دست دارد و علیرغم فشارهای آمریکا، صادرات نفت ایران به چین در ماه‌های اخیر به رکورد ۱.۸ میلیون بشکه در روز رسیده است.علاوه بر نفت، ایران با تکیه بر پروژه‌های بزرگ منطقه‌ای مانند کریدور شمال-جنوب، فرصت مناسبی برای افزایش نقش خود در تجارت ترانزیتی اوراسیا یافته است. این کریدور که ایران را به هند و روسیه متصل می‌کند، می‌تواند جایگزینی مناسب برای مسیرهای تحریم شده باشد و زمینه‌ساز افزایش صادرات کالاهای ایرانی و ورود فناوری و سرمایه‌گذاری‌های خارجی شود.در حوزه مالی نیز کشورهای عضو به دنبال توسعه سازوکارهای مالی جایگزین سیستم دلار آمریکا هستند که می‌تواند به ایران کمک کند مبادلات مالی خود را بدون محدودیت‌های تحریمی ادامه دهد.

روز جمعه گذشته، نشست اقتصاد دیجیتال سازمان همکاری شانگهای در شهرداری تیانجین شمالی چین برگزار شد که نشان‌دهنده آفاق جدیدی برای همکاری‌های اقتصادی میان کشورهای عضو است. رئیس هیئت ملی داده‌های چین، لیو لیه هونگ، در این نشست اعلام کرد که کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در حوزه‌هایی مانند توسعه زیرساخت‌های دیجیتال، تحول دیجیتال صنایع سنتی و توسعه صنعتی مشترک همکاری‌های مهمی را آغاز کرده‌اند.این همکاری‌ها موجب رشد اقتصاد دیجیتال و نوآوری‌های تکنولوژیک شده و زمینه‌ساز یک جهش تازه در توسعه منطقه‌ای شده است. این فروم که با شعار «روابط نوین در اقتصاد دیجیتال، آفاق جدید همکاری» برگزار شد، بیش از ۱۵۰۰ مهمان از دولت‌ها، شرکت‌ها، دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی کشورهای عضو را گرد هم آورد و موضوعاتی مانند توسعه صنعتی مبتنی بر یکپارچگی دیجیتال، آموزش نیروی متخصص دیجیتال، حکمرانی داده‌ها و ساخت زیرساخت‌های دیجیتال مورد بحث و بررسی قرار گرفت.اهمیت این بخش اقتصادی در چارچوب همکاری‌های شانگهای، نشان می‌دهد که توسعه روابط اقتصادی ایران با اعضا فقط محدود به بخش‌های نفتی و ترانزیتی نیست، بلکه اقتصاد دیجیتال و فناوری‌های نوین نیز جایگاه ویژه‌ای در همکاری‌های آتی خواهند داشت که می‌تواند نقش مهمی در مقابله با تحریم‌های غربی ایفا کند.

در حالی که آمریکا و اتحادیه اروپا با تحریم‌های گسترده تلاش می‌کنند ایران را از بازارهای جهانی حذف کنند، تهران با استفاده از ظرفیت‌های سازمان همکاری شانگهای مسیر تازه‌ای برای کاهش اثرات تحریم‌ها یافته است. حمایت‌های سیاسی و اقتصادی چین و روسیه در این سازمان، همراه با ظرفیت بالای اقتصادی کشورهای عضو، موجب شده است ایران بتواند صادرات نفت و کالاهای غیرنفتی خود را حفظ کرده و توسعه دهد.گسترش همکاری‌ها در سازمان همکاری شانگهای نه تنها به معنای توسعه روابط اقتصادی است، بلکه به ایران امکان می‌دهد جایگاه خود را در معادلات سیاسی و امنیتی منطقه مستحکم‌تر کند و نفوذ غرب در منطقه را کاهش دهد.