گذار از تفکر خطی به تفکر غیرخطی، شرط پژوهش مدرن و حل مسائل پیچیده است

به گزارش کارآفرينان نيوز دکتر بصیریان از مدیران راهبردی بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسرا، در آیین گرامیداشت «هفته پژوهش و فناوری» بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء، در سخنانی، با تبیین ویژگی‌های «پژوهشگر مدرن»، بر ضرورت عبور از تفکر خطی و حرکت به‌سوی تفکر غیرخطی در پژوهش‌های علمی تأکید کرد.
وی با اشاره به اصل «کمینه‌گرایی» در پردازش اطلاعات ذهن انسان، اظهار داشت: تفکر خطی، که مبتنی بر ساده‌سازی، تحلیل تک‌بعدی و علیت خطی است، اگرچه محصول طبیعی کارکرد مغز انسان به‌شمار می‌آید، اما در مواجهه با پدیده‌های پیچیده و چندوجهی، به ساده‌انگاری و تحلیل‌های ناکافی منجر می‌شود.
دکتر بصیریان با معرفی «تفکر غیرخطی» به‌عنوان زیربنای پژوهش مدرن، تصریح کرد: تفکر غیرخطی مبتنی بر شناخت چندبعدی، پیوسته و موقعیت‌محور از پدیده‌هاست و با به‌کارگیری هم‌زمان ظرفیت‌های نیمکره راست و چپ مغز، امکان ادغام شهود، احساس، تفکر واگرا و تحلیل عقلانی را در حل مسائل پیچیده فراهم می‌کند.
وی «چالش‌آفرینی علمی (Problematizing)» را از مؤلفه‌های اساسی پژوهش مدرن دانست و افزود: پژوهشگر مدرن به‌جای پذیرش پیش‌فرض‌های بدیهی‌انگارانه، آن‌ها را به پرسش می‌کشد و با بازتعریف مسئله، زمینه تولید علم و شکل‌گیری پژوهش‌های نوین را فراهم می‌سازد.
این استاد دانشگاه در ادامه، با ارائه نمونه‌ای از تفاوت تفکر خطی و غیرخطی، به بررسی دیدگاه‌های جدید درباره تأثیر وضعیت اقتصادی ـ اجتماعی خانواده بر رشد هوش کودکان پرداخت و گفت: پژوهش‌های نوین در حوزه‌های علوم شناختی، عصب‌شناسی و زبان‌شناسی نشان داده است که فقر اقتصادی و سطح سواد والدین، از طریق افزایش استرس، کاهش تعاملات زبانی و محدود شدن تجربه‌های ادراکی، بر رشد «هیپوکامپ» مغز کودکان تأثیر مستقیم دارد.
دکتر بصیریان با اشاره به نتایج مطالعات مبتنی بر MRI و fMRI خاطرنشان کرد: کاهش وضعیت مالی پدر و پایین بودن سطح سواد مادر، می‌تواند به کاهش پلاستیسیته و رشد هیپوکامپ منجر شود؛ در حالی که تعاملات زبانی غنی، استفاده از ساختارهای زبانی پیچیده و واژگان متنوع در سال‌های نخست زندگی، نقش تعیین‌کننده‌ای در رشد شناختی کودکان دارد.
وی در پایان با جمع‌بندی مباحث خود تأکید کرد: بخش مهمی از پیشرفت شگرف علوم در چند قرن اخیر، مرهون گذار از تفکر خطی به تفکر غیرخطی است و از آنجا که مغز انسان به‌طور طبیعی به تفکر خطی گرایش دارد، پرورش تفکر غیرخطی نیازمند آموزش هدفمند، تمرین مستمر و بازآموزی شیوه‌های اندیشیدن در نظام‌های آموزشی و پژوهشی است.

انتهای خبر/