تحلیلگر بازار نفت و انرژی با ترسیم نقش چین در بازار نفت گفت: باید منتظر تحولات بزرگ در روابط اقتصادی بینالملل بود؛ زیرا چین با ترکیب قدرت نفت، طلا و اقتصاد صنعتی خود، به بازیگر تازهای در تنظیم آینده نظم اقتصادی جهانی تبدیل شده است.
به گزارش کارآفرينان نيوزدر حالی که سهماهه پایانی سال ۲۰۲۵ را سپری می کنیم، فریدون بَرکِشلی، تحلیلگر شناختهشده بازار نفت و انرژی در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی اعلام کرد: در بازار جهانی نفت، سالی چنین پراضطراب کمتر دیده بودیم.
رئیس دفتر مطالعات انرژی وین افزود: در سال ۲۰۲۵، جایی که معاملهگران و رسانههای مالی با ساختن تیترهای نفتی سود میبرند، بیثباتی و بیاعتمادی خود به کالایی تبدیل شده که ارزش آن از بشکههای نفت بیشتر است.
این کارشناس ارشد حوزه بین الملل نفت افزود: در فوریه امسال، پیشبینی نفت ۱۰۰ دلاری مطرح بود، اما در آوریل قیمت به ۳۰ دلار هم سقوط کرد؛ با اینحال، نوسانات در ماههای اخیر در محدودههای چند دلاری حفظ شده و بازار جهانی، کف ۶۰ دلار برای نفت دبلیوتی (WTI) را پذیرفته است.
برکشلی عامل اصلی این نوسانات را نقش فزاینده معاملهگران و ارتباط تنگاتنگ آنان با بنگاههای خبری و خبرگزاریهای نفتی دانست و اظهارداشت: این موسسات با تبانی و سرخطسازی، بازار را در ۲ سال گذشته دستخوش نوسان کردهاند.
این تحلیلگر بازار نفت و انرژی گفت: اوپک بارها این بنگاههای خبری را مورد سرزنش قرار داده و حتی ورود خبرنگاران آنان را به دبیرخانه و سمینار دوسالانه خود در ژوئیه ممنوع کرده است. در این میان، خبرگزاریهای "بلومبرگ، رویترز و والاستریت ژورنال" به عنوان عاملان اصلی معرفی و برخی مراکز تحقیقاتی نیز از همکاری با اوپک کنار گذاشته شدند. از سوی دیگر، آژانس بینالمللی انرژی نیز دادههای آماری اوپک را مخدوش و فاقد ارزش اعلام کرد. بی تفاوتی بازار نفت به تنش های جهانی
وی در بخش دیگری از تحلیل بازارهای جهانی نفت و انرژی، به تحولات ژئوپلیتیک سال ۲۰۲۵ اشاره و خاطرنشان کرد: با وجود تنشهای فراوان جهانی، بازار نفت بهزودی نسبت به آنها بیتفاوت شد و معلوم گردید که بحرانهای ژئوپلیتیک دیگر عامل تعیینکنندهای در بازار جهانی نفت نیست.
برکشلی معتقد است، با روی کار آمدن مجدد دونالد ترامپ به عنوان رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا، تمرکز بازار از سیاست و امنیت به اقتصاد کلان تغییر یافته است.
به گفته این تحلیلگر، سیاستهای تعرفهای دولت آمریکا در صدر نگرانیهای جهانی قرار دارد؛ واشنگتن ابتدا تعرفه را علیه کشورهای دوست اعمال کرد، اما خیلی زود نیت واقعی خود در قبال چین را آشکار ساخت.
وی توضیح داد: چین متولی ۳۴ درصد از کل تولیدات صنعتی جهان است و یکسوم این تولید به آمریکا صادر میشود؛ تعرفه ۵۰ تا ۱۰۰ درصدی آمریکا بر کالاهای چینی، سبب تورم در آمریکا و بحران انباشت کالا در چین شده است. راهکار آمریکا بازگرداندن صنایع به خاک خود و راهکار چین توسعه بازار داخلی است، اما هر دو، زمانبر و پرهزینهاند، امری که جهان را به سمت رکود اقتصادی و کاهش تقاضای جهانی نفت سوق داده است.
برکشلی ادامه داد: در آمریکا، موتور مصرف، چاپ دلار به هزینه جهانی است.
این تحلیلگر بازار نفت و انرژی با اشاره به بدهی ۳۴ تریلیون دلاری آمریکا، هشدار داد که دنیا نسبت به توان این کشور برای پرداخت بدهیهای بینالمللی بیاعتماد شده است؛ افزایش قیمت طلای جهانی تا سطح ۴ هزار دلار برای هر اونس، نماد نگرانی جهان از اقتصاد آمریکا و آینده دلار است. ترامپ نیز، فشار بیوقفهای بر فدرال رزرو وارد میکند تا نرخ بهره کاهش یابد و امکان پرداخت سود اوراق خزانه فراهم شود.
وی اذعان داشت: تمام این عوامل افق تقاضای جهانی نفت را تیره ساختهاند. بازیگران اصلی صحنه بازار عقبنشینی کردهاند و دلالان و بورسبازان به صحنهگردانان اصلی بدل شدهاند. سیاست های مالی محور آمریکا، عامل بی ثباتی است
برکشلی سیاست مالیمحور آمریکا را عامل بیثباتی دانست و افزود: موسسات آمریکایی و خبرگزاریها با بزرگنمایی عرضه و کاهش تقاضا، زمینه شکلگیری بیاعتمادی در بازار را فراهم کردهاند.
این تحلیلگر در مورد ساختار تولید معتقد است: قدرت نفتی امروز آمریکا از نفت شیل سرچشمه میگیرد؛ این کشور روزانه ۱۳.۶ میلیون بشکه نفت تولید میکند که حدود ۹ میلیون بشکه آن از نفت شیل است.
وی سابقه ۲۰ ساله این تولید انبوه را یادآور شد و پرسید اگر نفت شیل نبود، اقتصاد جهان با چه شرایطی روبرو میشد؟
برکشلی هشدار داد که اکنون نشانههای کاهش تولید و بحران محیطزیستی شیل آشکار شده و ظرفیت فعلی تولید جهانی، در نبود آن، پاسخگوی نیاز بازار نیست.
این تحلیلگر بازار نفت و انرژی تاکید کرد: دادههای آماری پایه بازار نفت در اختیار معدودی از موسسات آمریکایی و انگلیسی است که با انتشار گزارشهای تحریفشده، رفتار قیمتها را جهت میدهند. چین بزرگترین واردکننده نفت جهان؛ پکن بازیگری تعیین کننده در بازارهای جهانی
این تحلیلگر بازار انرژی اضافه کرد: در بخش تقاضا، چین همچنان بزرگترین واردکننده نفت جهان به شمار میآید؛ چین روزانه ۱۱.۴ میلیون بشکه نفت وارد میکند که معادل ۲۳ درصد کل واردات جهانی است.
به گفته برکشلی، رفتار چین بهدقت توسط اوپک و سایر بازیگران بازار رصد میشود. در این میان پدیده تازهای در بازار شکل گرفته؛ در سال ۲۰۲۵، چین به شکل غیرمنتظرهای ذخیرهسازی نفت را افزایش داده است. تنها در هفته نخست اکتبر، بالغ بر ۱.۲ میلیارد بشکه ذخیرهسازی انجام شده که ۲ برابر کل ذخایر ثبتشده جهانی بین کشورهاست.
این تحلیلگر بازار نفت و انرژی گفت: این سطح از ذخیرهسازی، چین را از واردکنندهای بزرگ به بازیگری تعیینکننده در بازار جهانی بدل کرده و قادر ساخته با توقف خرید یک میلیون بشکه از تقاضای روزانه، اوپک را از بازار حذف کند. چنین ظرفیتی، قدرت تاثیرگذاری چین بر اوپک، خاورمیانه و حتی سایر اقتصادهای جهان را غیرقابل انکار کرده است.
وی ارتباط این روند با تحرکات مالی چین را نیز مورد توجه قرار داد و اعلام کرد: افزایش ذخایر نفتی چین همراه با خرید گسترده طلاست. چین اکنون بر قیمت هر ۲ کالای استراتژیک – نفت و طلا – نفوذ تعیینکننده دارد.
برکشلی ریشه این تحولات را در سیاستهای اقتصادی واشنگتن از ابتدای سال ۲۰۲۵ و آغاز دوره ریاستجمهوری ترامپ دانست و یادآور شد: پکن سالهاست بر روی طرح جایگزینی دلار در مبادلات بینالمللی کار میکند.
وی تاکید کرد: باید منتظر تحولات بزرگ در روابط اقتصادی بینالملل بود؛ زیرا چین با ترکیب قدرت نفت، طلا و اقتصاد صنعتی خود، به بازیگر تازهای در تنظیم آینده نظم اقتصادی جهانی تبدیل شده است.