در حالی که اسرائیل از ابتدای جنگ غزه این منطقه را زیر آوار فروبرده و میلیونها فلسطینی را بیخانمان کرده در پشت پرده، صادرات محمولههای سیمان و مصالح ساختمانی از خاک جهان اسلام به اسرائیل رکورد شکسته است.
به گزارش کارآفرينان نيوز بر اساس دادههای رسمی اسرائیلی و مصری، قاهره در طول ماههای جنگ اسرائیل علیه غزه، بالاترین میزان صادرات سیمان به اسرائیل را ثبت کرده که از زمان آغاز تجارت میان دو کشور در این بخش بیسابقه بوده است.صادرات سیمان مصر به اسرائیل در این بازه زمانی ۱۳ برابر افزایش یافته است؛ رشدی چشمگیر که در پی توقف صادرات سیمان ترکیه به اسرائیل و بهدلیل جنگ، حاصل شد.
این دادهها براساس آمارهای رسمی منتشرشده از سوی مرکز آمار اسرائیل و شورای صادرات مصالح ساختمانی و صنایع فلزی مصر گردآوری شدهاند؛ نهادی که در سال ۲۰۰۸ بر اساس مصوبه وزارت صنعت و تجارت مصر تأسیس شد. بررسیها همچنین شامل ردیابی تردد کشتیهای حامل سیمان میان بنادر دو طرف است.طبق اعلام وزارت اقتصاد اسرائیل، حدود ۶۰ درصد از نیاز سیمان این رژیم از طریق واردات تأمین میشود. در حال حاضر، مصر در کنار قبرس و یونان، یکی از اصلیترین صادرکنندگان سیمان به اسرائیل به شمار میرود. به گفته شائول اشنایدر، رئیس هیئتمدیره بندر اشدود در سرزمینهای اشغالی، در ۹ آوریل ۲۰۲۵، حدود ۲۵ درصد از سیمان موجود در اسرائیل از مصر وارد میشود.
تمرکز بر سیمان پرتلند؛ محصولی کلیدی در ساختوساز
مصر صدها نوع محصول مختلف به اسرائیل صادر میکند، اما تمرکز این گزارش بر صادرات «سیمان پرتلند» است؛ نوعی سیمان که در ساختوساز مدرن کاربرد گسترده دارد و مصر یکی از کشورهای پیشتاز در تولید آن محسوب میشود. ترکیه و فرانسه نیز از دیگر تولیدکنندگان این نوع سیمان هستند.بررسی صادرات با استفاده از کدهای گمرکی جهانیآمار تجارت خارجی اسرائیل با کشورهای جهان از طریق سیستم "کدهای هماهنگشده گمرکی" (HS Code) طبقهبندی میشود. این سیستم توسط سازمان جهانی گمرک تدوین شده و در بیش از ۲۰۰ کشور مورد استفاده قرار میگیرد. سیمان پرتلند تحت کد ۲۵۲۳ قرار دارد.
رشد ۱۳ برابری صادرات سیمان مصر به اسرائیل
مجموع صادرات سیمان مصر به اسرائیل از اکتبر ۲۰۲۳ (آغاز جنگ) تا فوریه ۲۰۲۵، به رقم ۲۲۳.۳ میلیون دلار رسیده است. این میزان نسبت به دوره مشابه پیشین (از مه ۲۰۲۲ تا سپتامبر ۲۰۲۳) که تنها ۱۷.۱ میلیون دلار بود، رشد ۱۳ برابری داشته است.صادرات سیمان مصر به اسرائیل از سال ۲۰۲۱ آغاز شد؛ زمانی که مؤسسه استانداردهای اسرائیل واردات این محصول از مصر را تأیید کرد. نخستین واردکننده نیز شرکت "سیمنت" اسرائیلی بود.
اسرائیل، چهارمین مقصد صادراتی سیمان مصر در سال ۲۰۲۴
مطابق با آمار شورای صادرات مصالح ساختمانی مصر، اسرائیل از سال ۲۰۲۰ به صورت رسمی در گزارشهای دورهای این نهاد به عنوان واردکننده سیمان مصر معرفی شده است. بر اساس این گزارشها:• ۲۰۲۱: ۱.۳۸ میلیون دلار• ۲۰۲۲: ۱.۶۵ میلیون دلار• ۲۰۲۳: ۳.۸۰ میلیون دلار• ژانویه تا اکتبر ۲۰۲۴: ۵۰.۷ میلیون دلاردر سال ۲۰۲۴، اسرائیل چهارمین واردکننده بزرگ سیمان مصر بوده است.تفاوت در آمار صادرات مصر و اسرائیلدر حالیکه شورای صادرات مصر، ارزش صادرات سیمان از ژانویه تا اکتبر ۲۰۲۴ را ۵۰.۷ میلیون دلار اعلام کرده، آمارهای اسرائیلی همین عدد را ۱۲۰.۷ میلیون دلار ثبت کردهاند.
افزایش صادرات مصر همزمان با شدت گرفتن جنگ
تحلیل آمار اسرائیل نشان میدهد که مصر صادرات سیمان خود به اسرائیل را با افزایش حملات ارتش این کشور به غزه بیشتر کرده است. پایینترین میزان صادرات در نوامبر ۲۰۲۳ با ۸۰۴ هزار دلار و بالاترین میزان در دسامبر ۲۰۲۴ با ۲۸.۲ میلیون دلار ثبت شده است. این میزان رشد معادل ۳۲۵۷ درصد در بازه زمانی یادشده بوده است.
خلأ ترکیه، فرصت مصر
در آوریل ۲۰۲۴، ترکیه صادرات بیش از ۵۴ نوع محصول از جمله سیمان به اسرائیل را در اعتراض به جنگ غزه متوقف کرد. مصر بلافاصله جای خالی ترکیه را پر کرد و صادرات خود را از مه ۲۰۲۴ به طور چشمگیری افزایش داد.میانگین ماهانه صادرات مصر در بازه اکتبر ۲۰۲۳ تا آوریل ۲۰۲۴ برابر ۲.۶ میلیون دلار بود، اما از مه ۲۰۲۴ تا فوریه ۲۰۲۵ این عدد به ۲۰.۴ میلیون دلار رسید؛ رشدی معادل ۶۶۰ درصد.طبق آمار بانک اسرائیل، تا پیش از این ممنوعیت، ترکیه حدود ۴۵ درصد از سیمان وارداتی اسرائیل را تأمین میکرد.
پل دریایی میان بنادر مصر و اسرائیل
تردد کشتیهای حامل سیمان در سال ۲۰۲۴ بهطور مشخصی بین بنادر مصر و اسرائیل متمرکز شده است. عربیپست با ردیابی حرکت ۸ کشتی از ۲۴ مارس تا ۲۹ آوریل ۲۰۲۵ نشان داده است که بیشتر این کشتیها از بندر العریش (تحت کنترل ارتش مصر) به بنادر اشدود و حیفا در اسرائیل حرکت کردهاند.این کشتیها، که همگی تحت پرچم کشورهایی چون پاناما، لیبریا و سنتوینسنت فعالیت میکنند، به طور میانگین سه روز در بندر العریش توقف داشتهاند. جالب آنکه در سالهای ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳، بنادر مصر در مسیر فعالیتهای معمول این کشتیها نبودهاند.در حالیکه اسرائیل میسازد، غزه ویران میشودهمزمان با جریان پرحجم سیمان به اسرائیل، ارتش این رژیم بخشهای وسیعی از نوار غزه را ویران کرده است. طبق برآورد سازمان ملل، ۹۲ درصد از منازل در غزه تخریب یا آسیب جدی دیدهاند (حدود ۴۳۶ هزار خانه).همچنین تخمین زده شده که میزان آوار به ۵۰ میلیون تُن رسیده که با امکانات فعلی برای پاکسازی آن به دهها سال زمان نیاز است.جنگ اسرائیل علیه غزه بیش از ۱۶۸ هزار شهید و زخمی به جا گذاشته که اکثراً زنان و کودکان هستند. همچنین بیش از ۱۱ هزار نفر مفقود گزارش شدهاند.