جذب سرمایه و تقویت دیپلماسی؛ دو راهکار برای توسعه ترانزیت ریلی
20 شهريور 1404 ساعت 23:19
با وجود تاکید اسناد بالادستی، در سال‌های گذشته حمل و نقل ریلی در مقایسه با حمل و نقل جاده‌ای توسعه بسیار کمتری یافته است؛ آن هم در شرایطی که کارشناسان معتقدند با جذب سرمایه‌گذار و تقویت دیپلماسی ریلی، دستیابی به ترانزیت ۴۰ میلیون تنی از شبکه راه آهن قابل تحقق است.
به گزارش کارآفرينان نيوز مطابق آمارها در ربع قرن گذشته حمل و نقل جاده‌ای نسبت به حمل و نقل ریلی در کشور رشد ۹ برابری داشته است در حالی که در سیاست‌های بالادستی اولویت به حمل و نقل ریلی داده شده است و باید راه آهن در کشور پیشتاز توسعه بخش حمل و نقل باشد.
در همین راستا، در برنامه هفتم پیشرفت نیز اهداف روشنی برای بخش ریلی در نظر گرفته شده است که از جمله آنها، افزایش سهم حمل و نقل ریلی به ۳۰ درصد و افزایش سهم آن در ترانزیت به سالیانه ۴۰ میلیون تن است.
موضوعی که مورد تاکید رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز قرار داشته و ایشان درباره موقعیت راهبردی ایران در منطقه و جهان گفتند: «موقعیت استراتژیک کشور طوری است که از شمال به جنوب و شرق به غرب در چهارراه ارتباطی قرار داریم و باید از این موقعیت برای توسعه ترانزیت بار استفاده کنیم. این مهم محقق نمی‌شود مگر با خطوط ریلی و راه آهن».
به گفته کارشناسان، این روزها که امنیت دریایی به دلیل بروز جنگ و نا اطمینانی ها در سطح جهانی کاهش یافته، فرصت مغتنمی است تا به توسعه کریدور شمال- جنوب سرعت داده شود.
سهم ریل از ترانزیت کشور چقدر است؟
بررسی آمارها در حوزه حمل و نقل نشان می‌دهد سال گذشته ۲۰ میلیون تن بار از کشور ترانزیت شد که سهم حمل و نقل جاده‌ای ۱۷.۶ میلیون تن و سهم حمل و نقل ریلی فقط ۲.۴ میلیون تن بود؛ به‌عبارتی حمل ریلی سهم ۱۲ درصدی در ترانزیت کشور داشت. همچنین مجموع واردات و صادرات ریلی کشور در سال گذشته رقم پنج میلیون تن بود و مطابق برنامه ریزی‌ها قرار است این رقم در سال جاری به هشت میلیون تن برسد.
این آمار و ارقام حاکی است که با شرایط ایده‌آل فاصله داریم، از قابلیت‌های موجود به‌خوبی استفاده نشده است و باید اقدامات جدی در راه آهن انجام شود.
در این زمینه، جبارعلی ذاکری معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران معتقد است: دستیابی به ترانزیت ۴۰ میلیون تنی با اصلاح فرایندها، تقویت ارتباطات بین سازمانی، پرهیز از نگاه جزیره‌ای و استفاده از ظرفیت‌های یکدیگر برای افزایش بهره‌وری، دست یافتنی خواهد بود.
خط ریلی چابهار- زاهدان
در راستای دستیابی به هدف گذاری ریل‌پایه در حوزه ترانزیت، راه‌آهن چابهار - زاهدان یکی از مهمترین پروژه‌های ترانزیتی و توسعه‌ای شرق کشور است که نقطه اتصال ظرفیت‌های دریایی چابهار به کریدورهای شمال- جنوب و شرق- غرب کشور محسوب می‌شود. مسیری که حلقه اتصال بندر راهبردی چابهار به شبکه ریلی ایران را کامل می‌کند و علاوه بر آن پُلی برای پیوند آسیای میانه، شبه‌قاره هند و کشورهای محصور در خشکی به آب‌های آزاد و بازارهای جهانی خواهد بود.
با راه‌اندازی این خط ریلی، راه‌آهن چابهار- زاهدان نقطه آغازین کریدور بین‌المللی شمال- جنوب در سواحل جنوبی ایران خواهد بود؛ کالاها به‌جای عبور از بنادر جنوبی مانند بندرعباس که تحت تاثیر تحریم‌های بین‌المللی قرار دارد، می‌تواند وارد بندر چابهار شود. کشورهایی مانند هند، افغانستان، ترکمنستان، ازبکستان، روسیه و حتی چین می‌توانند از مسیر چابهار بدون دخالت مسیرهای حساس و پرفشار منطقه کالای خود را به اتحادیه اروپا، قفقاز یا آسیای مرکزی منتقل کنند.
آن طور که مدیرعامل راه آهن در آخرین اظهار نظر خود عنوان کرده، ریل‌گذاری این مسیر تا پایان سال به اتمام خواهد رسید. ذاکری ابراز امیدواری کرده در سه ماهه نخست سال آینده و پس از تحویل به راه‌آهن، این خط به بهره‌برداری برسد.
وی با اشاره به اتصال ریلی چین به کشورهای آسیای میانه، تاکید کرد: تکمیل پروژه چابهار- زاهدان برای کشورهای غرب دریای خزر نیز گزینه‌ای جذاب به شمار می‌رود.
این مقام مسئول پیش‌بینی کرد در فاز نخست اجرای این پروژه، سالیانه بین سه تا پنج میلیون تن بار از این مسیر جابه‌جا شود.
کد مطلب: 7807