سال ۱۴۰۰ (۲۰۲۱ میلادی) با بازگشایی محدود ظرفیت به ۶۰ هزار نفر اندکی بهبود یافت اما هنوز هم فاصله زیادی با اعداد چند میلیون نفری داشت. در سال‌های ۱۴۰۱ تا ۱۴۰۴ (۲۰۲۲ تا ۲۰۲۵ میلادی) با بازگشت تدریجی زائران خارجی و اعمال سهمیه‌بندی‌های سختگیرانه تعداد حجاج به مرز ۱.۶ تا ۱.۸ میلیون نفر رسید اما هرگز به ظرفیت‌های پیش از کرونا نزدیک نشد. این در حالی است که عربستان از تشرف بیش از ۲.۵ میلیون زائر خبر داده بود. در همین حال که آمار حج تمتع حکایت از روندی کاهشی دارد عربستان در راستای چشم‌انداز ۲۰۳۰ برنامه‌های بلندپروازانه‌ای برای افزایش چشمگیر تعداد حجاج و عمره‌گزاران تدوین کرده است. هدف این کشور میزبانی از ۳۰ میلیون زائر در سال است که نشان‌دهنده تعهد به توسعه زیرساخت‌ها و بهبود خدمات برای تسهیل این سفر معنوی است. با این حال، دستیابی به این هدف بزرگ در سایه چالش‌های کنونی از جملهمحدودیت‌های اعمال شده با پیچیدگی‌های فراوانی روبروست.تناقض بین چشم‌انداز و واقعیت کنونی آشکار است. در حالی که عربستان برای افزایش چشمگیر زائران برنامه‌ریزی می‌کند، سیاست‌های فعلی‌اش عملاً به کاهش تعداد حجاج منجر شده است. دولت عربستان برای حفظ سلامت عمومی و مدیریت بهتر زائران، سهمیه‌بندی‌های جدید و سختگیرانه‌ای را اجرا کرد. این سهمیه‌ها که کمتر از نیمی از سهمیه پیشین هر کشور است، مستقیماً به کاهش چشمگیر تعداد زائران از کشورهای مختلف انجامید.

این موضوع نه تنها از جنبه کمی، بلکه از جنبه کیفی نیز اهمیت دارد؛ چرا که صف‌های انتظار طولانی برای تشرف به حج در بسیاری از کشورها، نشانه‌ای از این محدودیت‌هاست. در مالزی،صف انتظار بیش از ۴۰ سال و در ایران بیش از ۲۰ سال شده است. این اعداد حکایت از حسرت و ناامیدی میلیون‌ها مسلمانی دارد که سال‌ها در آرزوی انجام این فریضه مهم بوده‌اند و اکنون باید دهه‌ها سال منتظر بمانند با این بیم که شاید هرگز نوبتشان فرا نرسد.اما تنها سهمیه‌بندی‌ها نیستند که بر این وضعیت تأثیر گذاشته‌اند. وضعیت اقتصادی جهانی و منطقه‌ای نیز نقش مهمی در کاهش توان مالی زائران ایفا کرده است. تورم بالا، افزایش بی‌سابقه قیمت بلیت‌های هواپیما، هزینه‌های سرسام‌آور اقامت و خدمات و همچنین نوسانات ارزی بسیاری از مشتاقان را از انجام این سفر بازداشته و سفر حج را به یکی از گران‌ترین سفرهای عمر بسیاری از مسلمانان تبدیل کرده است. سفری که پیش از این برای بسیاری قابل دسترس بود اکنون به دلیل این افزایش هزینه‌ها به رویای دست‌نیافتنی تبدیل شده است. برآوردها نشان می‌دهد که در برخی کشورها هزینه حج تمتع در سال ۲۰۲۵ نسبت به سال ۲۰۱۹ تا سه برابر افزایش یافته است؛ این در حالی است که درآمد بسیاری از مردم در همین بازه زمانی یا افزایش نیافته یا حتی کاهش داشته است. سرمایه‌گذاری‌های عظیم در توسعه حرمین شریفین، ساخت هتل‌ها و زیرساخت‌های حمل‌ونقل نیز تنها بخشی از پازل کاهش تعداد زائران حج طی سال‌های اخیر است؛ پازل بزرگتر مدیریت هزینه‌های گزاف، سیاست‌های سهمیه‌بندی و موانع اقتصادی است که بر دوش زائران سنگینی می‌کند و موجب شده تا روند صعودی تعداد حجاج حالا در سال‌های اخیر نزولی شود.

از نگاه کارشناسان حوزه حج اگر عربستان قصد تحقق وعده‌های چشم‌انداز ۲۰۳۰ را دارد باید میان توسعه فیزیکی و زیرساختی و مدیریت هوشمندانه انسانی و اقتصادی تعادل برقرار کند. راه‌حل‌هایی نظیر افزایش سهمیه کشورها، ارائه بسته‌های حمایتی برای زائران کم‌درآمد، همکاری با نهادهای اسلامی در سطح بین‌المللی و تسهیل فرایندهای ثبت‌نام و اعزام، می‌تواند بخشی از این تعادل را محقق سازد.در غیر این صورت، حتی با تکمیل بزرگ‌ترین پروژه‌های عمرانی در مکه و مدینه، حج به‌جای اینکه یک فرصت معنوی فراگیر باشد به تجربه‌ای محدود و خاص برای اقلیتی برخوردار تبدیل می‌شود.