تالاب پریشان، روزی قطب زندگی در دل کویر فارس بود؛ امروز اما، نفس‌هایش به شماره افتاده و بستر خشکیده‌اش روایتگر قصه غم‌انگیز بی‌آبی است.

به گزارش کارآفرينان نيوز این تالاب بین‌المللی که زمانی میزبان فلامینگوهای سرخ‌پا و ماهی‌های کپور بود، اکنون با ۱۵ متر افت سطح آب و یک هزار و ۲۰۰ چاه (۳۰ درصد غیرمجاز) در حاشیه خود، در آستانه نابودی قرار دارد. با این حال، طرحی میلیاردی با همکاری ژاپن و UNDP(برنامه پیشرفت و توسعه ملل متحد)، جرقه‌های امید را برای بازگرداندن زندگی به این اکوسیستم زخم‌خورده روشن کرده است.
از بهشت پرندگان تا جهنم خشکسالی
دیگر خبری از فلامینگوهایی نیست که آینه آب تالاب را با رقص بال‌هایشان تزیین کنند. نیزارهای سوخته و ماهی‌های مرده، تنها یادگاران اکوسیستم پویای پریشان هستند.
کارشناسان هشدار می‌دهند: ۴۰ میلیون مترمکعب برداشت سالانه آب برای آبیاری ۹ هزار هکتار زمین کشاورزی، رگ‌های حیات این تالاب را قطع کرده است.

کشاورزان؛ قربانیان یا مقصران ناخواسته؟
کشاورزان حاشیه پریشان در تناقضی تلخ گرفتارند؛ هم قربانی خشکسالی‌اند، هم ناخواسته به عاملان آن تبدیل شده‌اند.
زین‌العابدین نیک‌مرام، فرماندار ویژه کازرون، با اشاره به این بحران می‌گوید: جنگ آینده دنیا، جنگ بر سر آب خواهد بود. بحران کم‌آبی در کازرون تهدیدی جدی است که تنها با مشارکت همگانی دستگاه‌ها، کشاورزان و جوامع محلی حل می‌شود.
وی ادامه می دهد: نصب کنتورهای هوشمند و آموزش کشاورزان، گام نخست این نبرد است.
جرقه امید ۵۰۰ میلیاردی؛ از توکیو تا کازرون
معاون طرح ملی حفاظت از تالاب‌های ایران، از تخصیص ۵۰۰ میلیارد ریال بودجه با همکاری ایران، ژاپن و UNDP خبر می‌دهد و می‌گوید: این پروژه چهارساله (۲۰۲۵ تا ۲۰۲۸) با کاهش ۵۵ میلیون مترمکعبی مصرف آب، زندگی را به پریشان بازمی‌گرداند.
به گفته نصیر احمدی، در کنار احیای تالاب، کشاورزان با آموزش روش‌های نوین آبیاری و افزایش بهره‌وری، تا ۳۰ درصد مصرف آب را کاهش می‌دهند و درآمدشان را بهبود می‌بخشند.
کنتورهای هوشمند؛ نگهبانان جدید تالاب
برنامه نصب کنتورهای هوشمند روی چاه‌های مجاز، کلیدی‌ترین اقدام برای کنترل برداشت آب است. فرماندار کازرون تاکید می‌کند: این کنتورها اضافه‌برداشت‌ها را مهار می‌کند و مصرف آب را براساس الگوی تعیین‌شده تنظیم می‌کند.
به گفته نیک‌مرام، آموزش ۱۴۰ کشاورز پیشرو نیز الگویی برای کل منطقه خواهد بود.

پریشان؛ ریه زمین که می‌تواند دوباره نفس بکشد
به گفته کارشناسان، ارزش اقتصادی هر هکتار تالاب بین ۵ تا ۲۱ هزار دلار است. آنان معتقدند: پریشان نه فقط یک زیستگاه، که ریه زمین است. این تالاب با جذب دی‌اکسیدکربن، نقش بی‌همتایی در کاهش گرمایش جهانی دارد. احیای آن، سرمایه‌گذاری برای نسل‌های آینده است.
آزمونی برای همزیستی انسان و زمین
نجات پریشان، تنها یک پروژه زیست‌محیطی نیست؛ آزمونی است برای سنجش توانایی بشر در همزیستی با طبیعت. اگر کشاورزان از «مصرف‌کنندگان بی‌اختیار» به «نگهبانان آگاه منابع آبی» تبدیل شوند، پریشان می‌تواند نه تنها به عنوان یک تالاب، که به نمادی از تاب‌آوری در خاورمیانه تبدیل شود.
این تالاب می‌تواند داستانی از مرگ را به روایتی از تولد دوباره تبدیل کند؛ روایتی که در آن، جرقه‌های امید بر تاریکی خشکسالی پیروز می‌شود.


انتهای خبر/